Tip 1 Diyabet Nedir, Nasıl Anlaşılır?

Bu yazıda, genç, yaşlı demeden çocuklarda bile görülebilen şeker hastalığı türlerinden biri olan tip 1 diyabet nedir, belirtileri ve nedenleri nelerdir, nasıl tedavi edilir gibi soruları yanıtlıyoruz.

Başarılı olmak için öncelikle tip 1 diyabet nasıl anlaşılır öğrenerek başlamak gerekiyor. Yoksa tip 1 şeker hastalığı tedavisi istenen sonucu vermeyebilir.

7 yaşından sonra olduysanız daha şanslısınız çünkü uzmanlar yeniliklerin umut verici olduğunu düşünüyor.

Birden bire ortaya çıkabilmesi açısından tip 1 şeker hastalığının belirtilerinin iyi bilinmesi ve erkenden önlem alınması tedavinin seyrini değiştirebiliyor.

Diyabetin çeşitleri hakkında yeterince bilgi sahibi olunarak küçüklükten itibaren çocuklarımızı da bu konuda bilgilendirmeliyiz.

Son zamanlarda net görememe gibi problemleriniz varsa, kendinizi bir çok kez aç, susuz, yorgun ve halsiz hissediyorsanız, sık bir şekilde idrara çıkıyorsanız, birden bire ciddi bir kilo kaybı yaşadıysanız tip 1 diyabet ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Peki bu hastalık nedir, neden olur, nasıl anlaşılır, tedavisinde yenilikler var mı açıklayayım.

Tip 1 Diyabet Nedir?

Tip 1 diyabet nedir sorusu “Vücutta insülin hormonunun az salgılanması ya da hiç salgılanmaması” olarak cevaplanabilir.

Çocuklarda en sık görülen şeker türüdür. Bunun için 1. tip diyabet hastası olanlar genç ya da insülin bağımlı diyabetliler olarak da isimlendirilebilir.

Tip 1 şeker hastalığı, genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar. Pankreas kendine zarar verir ve insülin salgılanması durur ya da çok azalır. Peki pankreas neden zarar görür?

Pankreas midenin arkasında bulunan ve hücrelere glikoz girişini sağlayan insülin hormonunun üretiminden sorumludur.

Bağışıklık sistemindeki yabancı hücreleri ortadan kaldıran hücreler genellikle bilinmeyen ancak bazen genetik faktörlerden kaynaklanan nedenlerle pankreas hücrelerinde bulunan beta hücrelerini yok etmeye başlar ya da bu hücreler zedelenir ve zarar görür.

Beta hücrelerinin zarar görmesiyle kandaki şekerin hücrelere geçmesini sağlayan insülin hormonu üretilemez. Bu hormon üretilemez ise yediğiniz besinler enerji olarak kullanılamaz. Böylece vücuttaki hücreler enerjisiz kalır ve zarar görerek ölmeye başlar. İşte şeker hastalığının bu tipine 1. tip diyabet denir.

Genellikle çocukluk ve gençlik yıllarında ortaya çıktığı için bu diyabete Juvenil diyabet de denir. Teşhisi konan hastaların insülin yetersizliği sonucu yaşam boyunca dışarıdan insülin almaları gerekir.

İnsülin enjeksiyon ile yapılır. Çünkü insan insülin olmadan yaşayamaz. Peki 1. tip diyabetin nedenleri nelerdir?

Tip 1 Diyabetin Nedenleri

Nedenleri tam olarak açıklanamamıştır ancak genellikle genlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca çevredeki virüsler gibi olumsuz bir durumdan da kaynaklanabilir.

Bağışıklık sistemindeki bozukluklar da bu duruma neden olabilir. Özetle bu hastalığın nedenleri aşağıya listelenmiştir:

• Genetik nedenler
• Çevresel faktörler
• Bağışıklık sistemi bozuklukları
• Bilinmeyen nedenler

Özetle, genetik yatkınlık, bazı enfeksiyonlar ve çeşitli dış faktörler 1. tip şeker hastalığına neden olabilir.

• Görülme olasılığı yüzde 5 civarındadır. Genellikle 20 yaş altı kişilerde olsa da her yaşta da olabilir. Erkeklerde ve kadınlarda görülme olasılıkları eşittir.

Tip 1 Diyabetin Belirtileri Nelerdir?

İnsülin hormonu olmadığında dokulardaki hücrelere glikoz ve şeker taşınmaz. Bu durumda kandaki şeker miktarı yükselir.

Kandaki şekerin artması sonucunda bazı değişiklikler meydana gelir. Bunlar;

Sık idrara çıkma: Vücut kandaki şeker miktarı yüksekliğinden kurtulmak için daha fazla idrara çıkma ihtiyacı oluşturur. Böylece vücuttaki suyun fazlası idrarla dışarı atılır ve vücut susuz kalmaya başlar.

Kilo kaybı: Suyun ve önemli bir kalori yani enerji kaynağı olan şekerin dışarı atılması kilo vermeye neden olur ve ciddi oranda kilo kaybı yaşanabilir.

Asitli keton artışı: Vücut enerji ihtiyacını besinlerdeki karbonhidrat, protein ve yağlardan karşılar. Ancak bunların vücutta kullanılma sıraları farklıdır.

• Besinlerin vücutta kullanılması sırasıyla karbonhidratlar-yağlar- proteinler şeklindedir.
• Vücut enerji gereksinimini, karşılamak için yeterli glikoz alamaz ise bunun yerine yağ hücrelerini kullanır. Bunun sonucunda keton adı verilen kimyasallar oluşur. Bunlar asitlidir.
• Kandaki yüksek glikoz, sık idrara çıkma ve asit birikimi “ketoasidoz” olarak bilinir. Çok ciddi olan bu sorunun acilen tedavi edilmesi gerekir.

Vücut hasarları: İnsülin hormonu olmadan dokulardaki hücrelere enerji gidemediği için hücre hasarları olur ve bazı hücreler de ölür. Böylece gözler, böbrekler ve kalp sinirleri ve küçük kan damarları zarar görür. Hatta kalp krizi ve felç gibi çok ciddi rahatsızlıklar meydana gelir.

Ciddi ve Yaygın Belirtileri 

Öncelikle hemen göze çarpmayan ancak çok ciddi olabilecek belirtilerden bahsedelim. Bunlar;

• Aşırı su içme isteği ve susuzluk durumu
• Sürekli acıkma
• Ağız kuruması ve ağzı şapırdatma
• Mide bulantısı ve kusma, karın ağrısı
• Sık idrara çıkma
• Sebepsiz kilo kaybı
• Halsizlik
• Buğulu görme ve net görememe
• Kuru cilt
• Sık idrar yolu enfeksiyonları

Tip 1 diyabetin çok ciddi belirtileri;

• Nadiren bilinç kaybı
• Kafa karışıklığı
• Karın ağrısı

olarak sıralanabilir. Böyle ciddi problemleriniz varsa hiç vakit kaybetmeden bir doktora görünmeniz ve tahlil yaptırarak bu hastalığa sahip olup olmadığınızı öğrenebilirsiniz.

1.Tip Diyabet Tanısı

Sakın yukarıdaki belirtilerden bazılarını kendinizde hissettiniz ya da gözlemlediniz diye kendinize tip 1 diyabet tanısı koymayın. Zira buna ancak hekimler karar verebilir.

Doktor sizden kan ve idrar tahlili ister ve tahlil sonuçları ile sizin şikayetlerinize göre 1. tip şeker hastalığı tanısı koyabilir.

Tip 1 diyabet tanısı kan değerleriniz aşağıdaki seviyelerde olduğunda konulabilir:

• Günün herhangi bir zaman diliminde ölçülen kan şekerinin 200 mg/dl kadar olması ve buna ilaveten sık idrara çıkma, baş dönmesi gibi belirtilerin eşlik etmesi
• Açlık kan şekeri 8-9 saatlik açlık sonunda 125 mg/dl üzerinde olması
• Tokluk kan şekeri değerinin 200 mg/dl üzerinde olması

1.Tip Diyabet Tedavisi

Öncelikle beslenme düzeninde sağlıklı beslenme listesi ile oluşturulur ve şeker hastalığına uygun bir diyet programı takip edilir.

İnsülin seviyesinin dengede tutulabilmesi amacıyla insülin enjeksiyonu yapılır.

Bir çok kişi tip 1 diyabet tedavisinde yenilikler var mı diye merak ediyor. Hemen cevap vereyim. Yeniliklerden biri solunarak alınan insülin hormonunun geliştirilmesidir.

1.tip diyabet hastaları için tedavinin 3 önemli ayağı var. Bunlar insülin tedavisi, sağlıklı bir diyet ve egzersiz olarak sıralanabilir. Tedavi her 3 başlığı da içine alacak şekilde yaşam tarzını değiştirme ilkesine dayanır.

Diyet: Nasıl beslenmeniz gerektiğini öğrenip, öğrendiklerinizi yaşama geçirdiğinizde çok önemli bir adım atmış olacaksınız. Tip 1 diyabette diyetin nasıl olduğunu öğrenmek için diyabet belirtileri ile ilgili yazımıza bakabilirsiniz.

Egzersiz: Şeker hastalığının bu tipinde egzersiz ilaç tedavisini ortadan kaldırmasa da şeker hastalığının verebileceği hasarlara en aza indirmek açısından büyük önem taşıyor.

Gerek egzersiz gerekse diyet insülin tedavisine yardımcı tedavi yolları olarak görülmelidir. Egzersiz ile ilgili uzmanlar tarafından önerilenler ise aşağıda açıklanmıştır:

• Günde 2 kez 30 dakikalık egzersiz programı uygulanabilir.
• İnternet kullanımınıza sınır koyarak gün içindeki hareketsizliği en aza indirebilirsiniz.
• Asansör yerine merdiveni tercih edebilirsiniz.

Vücudunuzdaki kas oranı arttığı zaman şeker hastalığı ile daha iyi mücadele edersiniz. Kas oranınızı artırmak için farklı alternatifleri öğrenmek için “Hızlı Fitness Vücut Geliştirme” rehberine göz atabilirsiniz. Memnun kalacaksınız garanti verebiliriz.

Diyabet Tip 1 Ameliyatı

Cerrahi yöntem maalesef yok. Aşağıdaki videoyu izleyerek nasıl bir yol izlemeniz gerektiğini ve ameliyatın mümkün olup olmadığını öğrenebilirsiniz.