Embriyo Donasyonu ile 15 Günde Gebe Kalabilirsiniz:)

Sperm, embriyo ya da yumurta donasyonu yaptıranlar hakkında merak edilen tüm sorular bu yazıda bir araya getirildi. Ancak hemen hatırlatalım ki Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre ülkemizde yumurta, sperme ya da embriyo transferi yaptırmak yasak. Burada anlatılanlar ancak yurt dışında yasak olmayan ülkeler açısından değerlendirilmiştir.

1 yıl boyunca düzenli ilişkiye rağmen hamile kalamama durumu kısırlık olarak tanımlanıyor. Kısırlık etki eden nedene göre iltihap tedavisi, erkeklerde varikosel ameliyatı, kadınlarda tüplerde yapışıklık operasyonu, hormon tedavileri, aşılama ve tüp bebek yöntemleri ile tedavi edilir.

Tüp bebek yöntemleri açısından, erkeklerde sperm üretimi tamamen durmuşsa ve kadınlarda embriyo olmaya uygun yumurta yoksa embriyo transferi yapılabilir. Ancak Türkiye’de yumurta donasyonu ve sperm nakli yasak olduğu için bu tedavi yöntemini ancak embriyo donasyonun yasal olduğu diğer ülkelerde yaptırabilirsiniz.

Türkiye’deki bazı doktorlar yumurta nakli için Kıbrıs’ı adres olarak gösteriyor. Peki bu işlem nasıl yapılıyor, caiz mi, donasyon fiyatları ne kadar, yumurta nakli için kimler başvurabilir sorularını yanıtlıyoruz.

Yasal olmayan bir tedavi yöntemi doktorlar tarafından önerilebilir mi tartışılıyor ve Türkiye’deki doktorlar bu konuda ikiye bölünmüş durumda. Bazıları sadece bilgilendirme yaptıklarını bazıları ise Kıbrıs’ta bu işlemin yapıldığını hastalarına bildiriyor.

Kıbrıs’taki donasyon merkezleri ile ortak bir anlaşma doğrultusunda hastalar oraya yönlendiriliyorsa bunun çok etik bir davranış olduğu söylenemez. Ancak hastaların çeşitli tedaviler konusunda yönlendirme yapılmadan bilgilendirilmesi ve onlara seçenekler sunulması da onların en doğal hakları. Önemli olan bu işlemin ülkemizde yapılmaması ve yasalara uyulmasıdır.

Embriyo donasyonu; erkeklerde sperm bağışı ve kadınlarda yumurta nakli şeklinde gerçekleştirilebilir. Ancak yapılmadan önce bu işlem için uygun olup olmadığınız alanında uzman hekimler tarafından onaylanmalıdır. Yani gerçekten sperm ve yumurta yokluğu durumunda başvurulması gereken en son seçenek olarak düşünülebilir.

Embriyo: Sperm ve Yumurta Donasyonu

Kadınlarda son adet kanamasının ilk günü hamileliğin ilk haftası olarak kabul edilir. İkinci haftada rahim iç çeperi kalınlaşırken foliküller olgunlaşır. Böylece döllenmiş yumurta için yumuşak bir yatak meydana gelir.

Sperm ve yumurta birleştikten sonra oluşan zigot bölünmeye başlar ve bir kaç gün içinde hücre topağına dönüşür. Üçüncü haftada bu hücre yığını fallop tüpünden rahme doğru yol alır.

4. haftada ise bu hücre yığını ya da embriyo adı verilen minik bebek rahmin iç çeperinde yerleşir ve sıkıca tutunur. Öyle sıkı tutunur ki yaklaşık 8 ay daha orada kalır. İşte bu sürecin meydana gelmesi için partnerlerin her ikisinin de sağlıklı ve üretken bireyler olması gerekir.

Erkeklerde sağlıklı sperm ve kadınlarda ise sağlıklı yumurtalar bulunmalıdır. Bunların yoksunluğu durumunda donasyon tedavisi  Türkiye dışında yasak olmayan ülkelerde yaptırılabilir. Ancak yurt dışında bu tedaviyi yaptırmak suç mudur sizin için araştırdık.

1. Embriyo Donasyonu Nedir?

Tüm dünyayı tehdit eden infertilite ya da halk arasındaki adıyla kısırlık bir çok nedene bağlı olarak yaygınlaşmaya devam ediyor. Genellikle fizyolojik nedenlere bağlı olarak ortaya çıksa da çevresel faktörler de göz ardı edilmemelidir.

Kadınlarda tüplerin kapalı olması, erkeklerin testislerinde toplardamar genişlemesi ile sperm hareketliliğinin kısıtlanması, sperm yokluğu ya da azlığı, testislerde oluşan tümörler, bel soğukluğu, sağlıksız beslenme, genetik bozukluklar, inmemiş testis ve stres gibi çok çeşitli faktörler kısırlığa ve gebe kalamama durumuna neden olabilir.

Bütün bu nedenlere yönelik tedaviler başarılı olmadığında kişilere anne ve baba olma duygusu yaşatmak için son çare olarak embriyo nakli, yumurta donasyonu ya da sperm bağışı teknikleri uygulanabilir.

Embriyo donasyonu düşünülmeden ya da yapılmadan önce, teknolojinin ilerlemesiyle birlikte oldukça başarılı sonuçlar sağlayan tüp bebek tedavi yöntemleri uygulanır ki bu tüp bebek tedavisinde anne ve babadan gelen hücreler kullanılmaktadır.

Transfer tedavisi son çare olarak düşünülür. Ancak ülkemizde yasaktır. Yaptırmayı düşünmeden önce yurt dışında bu işlemi yaptırmanın suç olup olmadığı konusunda alanında uzman bir avukata danışmanız faydalı olabilir.

Embriyo donasyonu nedir sorusunun cevabına bakıldığında transfer işleminin hem anne adayı hem da baba adayı ile ilgili bir durum olduğunu söyleyebiliriz.

Annede yumurta ve babada sperm olmaması ya da elde edilememesi durumunda donör adı verilen bağışçılardan üreme hücreleri alınarak embriyo elde edilir.

Anne adayının fiziksel özelliklerine uygun olarak seçilen yumurta hücreleri ile sperm bankasından babanın özelliklerine uyan sperm hücreleri bir araya getirilir ve döllenme gerçekleşir.

Döllenmeden 3-5 gün içinde oluşan embriyo ana rahmine transfer edilir.

Transfer Süreci Nasıl Gerçekleşir?

1. Yumurta ve sperm hücresi seçimi yapılır.
2. Anne adayının adet döngüsüne göre tedaviye başlanır.
3. Adet problemleri yaşayan anneler için öncelikle adet düzenleyici bir tedavi gerekir.
4. Ana rahmi bebek taşımaya uygun hale getirilmek için ilaç tedavisi uygulanır.
5. Anne adayı düzenli olarak kontrol edilir ve olumlu cevap görüldüğünde işlemlere başlanır.
6. Yumurta ve sperm birleştirilir ve embriyo oluşumu sağlanır.
7. Oluşan kaliteli embriyolar 3-5 gün arasında anne adayına transfer edilir.
8. Süreç genellikle 2 hafta sürmektedir.

Başarı Oranı

Özellikle Kıbrıs’taki tüp bebek merkezlerinde yumurta donasyonu başarı oranları % 85 ile % 90 arasında olacak şekilde uygulamalar yapılabiliyor.

Amerika Birleşik Devletleri’nin 37 eyaletinde yasal olan ancak diğer eyaletlerinde yapılması yasak olmayan bu uygulama orada da % 90’a ulaşan bir başarı oranı gerçekleştirilebiliyor.

Yapılmadan önce çok iyi düşünmeniz ve psikolojik destek almanız faydalı olabilir. Sonradan bebeğinizi kendi çocuğunuz olarak görmeme olasılığını da bir kenara atmak yanlış bir karar almanıza neden olabilir. Artıları eksileri mümkünse bir kağıda yazın ve ona göre karar verin.

Yurt dışında ve özellikle Kıbrıs merkezli kliniklerde sperm ya da yumurta donasyonu yaptıranlar genellikle sonuçtan memnun kalıyorlar ve 15 günde hamile kalmak mümkün oluyor.

2. Yumurta Donasyonu Nedir?

Anne adayından yumurta elde edilmesinin mümkün olmadığı durumlarda uygun bağışçıdan anne adayının özelliklerine uygun olarak yumurta toplama yöntemine göre seçilen yumurta hücreleri ile babanın kendisinden alınan spermler döllenir ve oluşan embriyo 3 ile 5 gün arasında anne rahmine nakledilir. Yani embriyo donasyonu süreci ile tamamen benzerdir. Farkı sadece yumurtanın donörden alınmasıdır. Sperm babaya aittir.

Tüp bebek yöntemleri arasında yasal olmayan yumurta nakli ile başarılı sonuçlar alınsa da ileride annede bazı ruhsal sorunlar meydana gelebilir.

Baba bebeği tamamen kendi çocuğu olarak görürken, anne bebeği kendisinin olarak görmeyebilir. Yumurta transferi, karar vermeden önce hukuki, sosyal, ekonomik ve ruhsal açıdan iyice düşünülmesi gereken bir durumdur.

Yumurta donasyonu tedavisinde klasik tüp bebek tedavi yöntemlerinde uygulan ilaç ve iğneler anne adayına değil, yumurtayı bağışlayan kadına uygulanır.

Amaç çocuk sahibi olmaktır. Ancak yüksek oranda başarı için işlemlerin deneyimli ve uzman hekimler tarafından gerçekleştirilmesi oldukça önem taşıyor.

Yumurta Nakli Hangi Durumlarda Önerilir?

• Kaliteli ya da hiç yumurtası olmayan anne adaylarına
• Tüp bebek tedavisi sonucunda başarı elde edilemeyen durumlarda
• Yumurtalıkları alınan kadınlara
• Kanser ya da çeşitli nedenlerle hücreleri zarar gören kadınlara
• Genetik problemleri olan bayanlara
• Erken menapoza giren anne adaylarına
• Adet döneminde hormon fazlalığı yaşayanlara

yurt dışındaki yasal merkezlere yapılabileceği hakkında bilgilendirme yapılabilir.

Donör Nasıl Seçilir?

Bağışçıların seçiminde titiz davranılması gerekmektedir. Özellikle bağış yapacak kişinin sağlık durumu konusunda çeşitli tetkikler yapılmaktadır.

Bağışçının ruhsal durumu, fiziksel yapısı, ailesel ve genetik özellikleri bağlamında bir değerlendirme yapılır ve sağlıklı olduğu kanaati hasıl olduğundan emin olunur.

Donörler genellikle 19 – 26 yaş aralığındaki genç ve sağlıklı kişilerden seçilmektedir. Bağışçının anne benzeyen özelliklerinin fazla olmasına dikkat edilir.

Ten rengi ve göz rengi, vücut yapısı, kilo durumu, saç ve kaş rengi ve zeka düzeyi açısından kapsamlı bir değerlendirme memnuniyet düzeyini artırabilir.

Yumurta Nakli Öncesinde Hangi Testler Yapılır?

1. Bağışçılara; HIV ve sifiliz gibi tüm enfeksiyon testleri, karyotip analizi, kistik fibrosis taraması, rahim ağzı kültürleri ve kan grubu testleri yapılır. Ayrıca orak hücreli anemi ve talesemi gibi durumlar açısından ciddi bir değerlendirme şarttır.
2. Anne adayının vajina yapısı ultrasound ile detaylı olarak incelenir ve sorun varsa tedavisine başlanır.
3. Baba adayına kaliteli sperm var mı yok mu diye spermiogram testi  uygulanır.
4. Anne adayının hormon kontrolleri yapılır.
5. Hem anne hem de baba adayının kan testleri yapılarak incelenir.

Yumurta Donasyonu İle Tüp Bebek Tedavisi Aşamaları Nelerdir?

• Hem anne adayı hemde donör için adet döngüsü ayarlamaları yapılır ve ilaç tedavisine başlanır.
• Anne adayında adet döneminin ikinci gününde transfer edilen embriyonun iyi tutunması için östrojen tedavisi uygulanır.
• Donöre yumurta geliştirme tedavisi yapılır.
• Hazırlık süreci 12 gün kadar sürer. Dolayısıyla transferin hazırlığı için 2 hafta kadar yurt dışında kalmanız gerekebilir.
• Transferden 12 gün sonra ebelik kan testi yapılır ve sonuç öğrenilir.
• Bu iki haftalık süreci tamamen orada geçirebileceğiniz gibi gidip gelme de yapabilirsiniz. Ancak tatil dönemlerine denk getirilerek hem tatil hem de bebek yapabilirsiniz.

3. Sperm Donasyonu Nedir?

Herhangi bir nedene bağlı olarak ortaya çıkan sperm üretiminin tamamen olmadığı ya da embriyo oluşumunu sağlayabilecek kadar kaliteli erkek üreme hücresinin olmadığı durumlarda bankalardan alınan hücrelerin kadındaki yumurtalarla birleştirilerek embriyo elde etme sürecidir.

Düşünülmeden yapıldığında baba bebeği kendi çocuğu olarak değil de başka bir erkeğin çocuğu olarak görebilir ve dışlayabilir. İleride sevgi göstermekte zorlanabilir.

Kapsamlı bir değerlendirme yapılmadan karar vermek ileride bunun gibi ciddi sorunlara neden olabilir.

Sperm Nakli Kimler İçin Uygundur?

1. Herhangi bir nedene bağlı olarak sperm üretimi olmayan baba adaylarına
2. Testis problemi olan baba adaylarına
3. Evlenmeyen ancak çocuk sahibi olmayan kadınlarda
4. Farklı tercihleri olan ve bir arada yaşayan kadın çiftlerde
5. Varikosel, bel soğukluğu ve ateşli hastalıklar sonucunda kısır kalan erkeklere
6. Tüp bebek tedavisinin sonucunda kaliteli spermi olmadığı belirlenen baba adaylarında

Sperm Donasyonu Aşamaları Nelerdir?

Türkiye’de bu işlem de yasaktır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kanunlarına göre spermler ancak yurt dışında faaliyet gösteren lisanslı bankalardan temin edilir.

Hangi ülkede yapılacaksa o ülkenin mevzuatı konusunda bir hukuk bürosundan yardım almanız gerekebilir. Çünkü yapılması yasal olmayan bir ülkede yaptırdığınızda bazı yasal sorunlarla karşı karşıya kalabilirsiniz.

Türkiye’deki anne ve baba adayları için en uygun merkezler Kıbrıs ve Girne olarak kabul edilmektedir. Bazı hekimlerin de oralara yönlendirme yaptığı bilinmektedir. Aşamalar ise aşağıda özetlenmiştir:

• Gerekli test ve tetkikler yapılır.
• Özel tedavi planı hazırlanır.
• Anne adayına adet döneminin ikinci gününde yumurta artırıcı tedavi uygulanır.
• Tedaviye başlandıktan 12-14 gün sonra yumurta toplama işlemine geçilir.
• 1,5 gün yani 36 saat sonra ise çatlatma iğnesi yapılır.
• Toplanan kadın üreme hücreleri donörden alınan erkek üreme hücreleri ile laboratuvarda döllenir ve embriyo elde edilir.
• 4-5 gün sonra embriyo anne adayına hiç ağrı çekmeden transfer edilir.
• 12 gün sonra ise gebe kalınıp kalınmadığı öğrenilir.
• Anne adayının 1 hafta kadar yurt dışında kalması gerekebilir. Ancak tüp bebek merkezleri farklı prosedürleri izleyebileceğinden bu süreler 2 haftaya kadar çıkabilir.
• Bağışçıların seçiminde yine embriyo transferi ve yumurta nakli süreçlerinde izlenen değerlendirme teknikleri kullanılmakta ve en uygun adaylar seçilmektedir. Ancak bu konuda merkezlerin iyice araştırılması gerekmektedir.
• Sperm ve yumurta donasyonu fiyatları konusunda kesin bilgi almak için ilgili merkezlerle görüşmeniz gerekiyor.

Caiz Midir?

Türk yasalarına göre yasak olan bu durum dini açıdan da sakıncalı olarak görülmektedir. Sakıncası ileride meydana gelebilecek akraba evliliklerinin hem günah olması hem de çeşitli sağlık sorunlarına neden olmasıdır.

Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı’nın görüşüne göre caiz değildir. Organ nakli olarak gören ilahiyatçılar da vardır. Ancak bir çok ilahiyatçı caiz olmadığını ifade ediyor.

Bu yazıda embriyo transferi, sperm nakli ve yumurta donasyonu nedir nasıl yapılır, aşamaları nelerdir, Kıbrıs donasyon merkezleri ve fiyatları hakkında oldukça ayrıntılı bir rehber sunduk.

Bizim ziyaretçilerimizin çoğu Türkiye’den olduğu için onlara bu uygulamayı gerçekleştirmenin bir kez daha yasak olduğunu ve dinen caiz olmadığını ifade etmekte yarar var. Allah herkese sağlıklı, hayırlı, doğru ve iyi evlatlar nasip etsin.