Pandemi sürecinde C vitamini nelerde bulunur ve c vitamini içeren besinler nelerdir merak konusu oldu. En çok c vitamini olan meyveler ve sebzeler nelerdir hepimiz merak ettik. Çeşitli medyalardan bağışıklık için vitamin C’nin ne kadar önemli olduğunu duyduk. Hatta Covid 19 hastalarından bazılarına yüksek dozda vitamin C verildiğini öğrendik. Peki bilimsel araştırmalara göre C vitamini eksikliğinin belirtileri nelerdir, c vitamini en çok hangi besinlerde bulunur?
Vitamin C demir emiliminden, bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasına kadar birçok işleve sahiptir. Suda çözünen bir vitamindir ve vücut tarafından üretilemediği için dışarıdan hazır olarak alınır. Aynı zamanda güçlü bir antioksidan olup vücut için zararlı serbest radikalleri yok eder.
Vücutta kasların, kemiklerin, kıkırdakların ve kan damarlarının yapısındaki kollajen üretimi için C vitamini gerekir. Kollajen proteini vücudun yaklaşık üçte birinde bulunduğu için C vitamini eksikliği muazzam etkilere sahiptir. Bağ dokusunun yenilenmesi ve güçlenmesi bu eksikliğin giderilmesine bağlıdır.
C Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
C vitamini eksikliği eskiden daha sık olsa da günümüzde teorik açıdan yaygın bir problem değildir. Beslenme bozukluklarının yaygınlık durumuna göre pratikte görülme sıklığı daha fazla olabilir. Sağlıklı beslenme kuralları günde 3 porsiyon sebze ve 2 porsiyon meyve yemeyi gerektirir. Çalışan birinin bu kurala uyması ve yeterince C vitamini alması bazen mümkün olmaz.
1 ay kadar süreyle hiç sebze ve meyve yemeyen kişilerde c vitamini eksikliği ortaya çıkabilir. Demir emilimini sağlayan vitamin C eksikliğinde kırmızı kan hücrelerinin sayısı olumsuz etkilenebilir. Bu durum oksijen taşımasında problemlere ve kansızlık belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olabilir.
C vitamini eksikliğinin belirtileri şunlardır:
- Diş eti kanamaları, şişmeler ve iltihabi durumlar (skorbüt)
- Yorgunluk ve halsizlik
- Kollajen üretiminde sorunlar
- Bağ dokusunun zayıflığı
- Deride morarmalar
- Yaraların geç kapanması
- Saç kaybı
- Eklem ve bağ dokusu ağrıları
- Demir emilimi problemleri
Günlük C Vitamini İhtiyacı Ne Kadar?
Günlük C vitamini ihtiyacı yaşa, cinsiyete ve özel durumlara göre farklıdır. Bağışıklık sisteminin zayıfladığı hastalıkların dönemlerinde ihtiyaç artar. Sadece hastalık sırasında değil, günlük olarak belirli bir düzeyde alınmalıdır. Günlük olarak alınması gereken C vitamini miktarları şu şekildedir:
- 0-6 aylık bebekler: 40 mg
- 7-12 aylık bebekler: 50 mg
- 1-3 yaş çocuklar: 15 mg
- 4-8 yaş çocuklar: 25 mg
- 9-13 yaş çocuklar: 45 mg
- 14-18 yaş erkekler: 75 mg
- 14-18 yaş kızlar: 65 mg
- Yetişkin erkekler: 90 mg
- Yetişkin kadınlar: 75 mg
- Genç hamileler: 80 mg
- Hamile kadınlar: 85 mg
- Emziren Genç Anneler: 115 mg
- Emziren Yetişkin Anneler: 120 mg
C Vitamini İçeren Besinler Nelerdir?
C vitamini olan besinler genellikle meyveler ve sebzelerdir. C vitamini meyvelerde askorbik asit şeklinde bulunur. Bazı hayvanlar vitamin c’yi kendisi üretir ancak insanlar yiyeceklerden almak zorundadır.
Üretimi laboratuvarda da mümkündür ancak taze meyve ve sebze tüketimi en iyi seçenektir. Özellikle limon, portakal, mandalina gibi narenciye C vitamini bakımından çok zengin meyvelerdir.
Genellikle meyve ve sebzeler en önemli kaynaklarıdır. İyi kaynakları kuşburnu, turunçgiller, kırmızı ve yeşilbiber, domates, brokoli ve yeşil sebzelerdir. Marketlerde C vitamini eklenmiş meyve suları, süt ürünleri ve tahıl içeren gıdalara rastlamak mümkündür.
Papaya C Vitamini Miktarı
276 gram Papaya günlük ihtiyacın %224‘ünü ihtiva eder. Papaya 20 cm kadar uzun olabilen küresel veya armut şeklinde meyvelerdir.
Meyveleri sarı – pembe veya portakal renginde olabilir. Meyve iç boşluğunun içi bir jelatinimsi madde kaplı siyah, yuvarlak tohumlardır.
Meyve yanı sıra papaya ağacının diğer parçaları, proteinleri sindirmek yardımcı bir enzim papain içerir. Bu enzim, özellikle de olgunlaşmamış olduğunda meyve konsantre edilir.
Dolmalık Biber C Vitamini Miktarı
92 gram dolmalık biber günlük vitamin C ihtiyacının %157‘sini ihtiva eder.
Biber sadece mükemmel bir karotenoid kaynağı değildir. Aynı zamanda E vitamini, alfa-karoten, beta-karoten, likopen, lutein, zeaksantin ve kriptozantin içerir.
1 adet orta boy dolmalık biber C vitamini ihtiyacının yarısına yakınını (yaklaşık 40 mg) karşılar.
Brokoli C Vitamini Miktarı
156 gram brokoli günlük ihtiyacın %135‘ini ihtiva eder. Kolesterol düşürücü etkileri sahiptir. Ancak buharda pişirilmesi gerekir.
Araştırmalara göre son zamanlarda detoks için çok yararlı olduğunu ortaya çıkardı.
Aynı zamanda D vitamini eksikliği için de önemli bir besindir.
Brüksel Lahanası C Vitamini Miktarı
156 gram Brüksel lahanası vücudun ihtiyacının %129‘unu ihtiva eder. Kolesterol düşürücü etkileri vardır. Buğulama ve buharda pişirme yöntemleri vitaminlerin kaybolmaması açısından çok önemlidir.
C vitamini bakımından çok zengin meyveler çilek, portakal ve ananas olarak sıralanabilir. Aşağıda yukarıda sayılanlar dışında bazı besinlerin günlük ihtiyacı karşılama oranları verilmiştir:
- Çilek: 144 gram çilek %113
- Ananas: 165 gram ananas %105
- Portakal: 131 gram portakal %93
- Kivi: 69 gram kivi %85
- Kavun: 160 gram kavun %78
- Karnabahar: 124 gram karnabahar %73
- Lahana: 150 gram lahana %69
- Greyfurt: 128 gram greyfurt %59
C Vitamininin Faydaları Nelerdir?
Cildiniz, kemikleriniz ve bağ dokusu için oldukça önemlidir. Bu iyileşmeyi ve vücudun demir emilimini hızlandırır. Çoğu uzman gıda takviyeleri yerine meyve ve sebze açısından zengin bir diyet uygulanmasının daha sağlıklı olduğunu ifade ediyor.
Günümüzde ise daha çok hastalıkların önlenmesinde ve soğuk algınlığı tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır.
Diş eti hastalıklarında, akne ve diğer cilt enfeksiyonlarında, bronşit ve AIDS hastalığının önlenmesinde oldukça faydalıdır.
Helicobacter pylori, tüberküloz, dizanteri (alt bağırsak enfeksiyonu) adı verilen bakterilerin neden olduğu mide ülserlerinde, mesane ve prostat enfeksiyonlarının tedavisinde etkili bir antioksidandır.
Bazı insanlar depresyon, unutkanlık, Alzheimer hastalığı, fiziksel ve zihinsel stres, yorgunluk ve dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu gibi hastalıkların tedavisi için kullanmaktadır.
Besinlerdeki demirin emilimini artırarak kansızlık çekenler için önemli bir bulgudur. Bazı yeni doğanlarda bir protein dengesizliği olan tirozinemi (kanda aşırı tirozin varlığı ile karakterize edilen bir metabolik bozukluk) hastalığının tedavisinde etkili bir çözümdür.
Vitamin C’nin, kalp sağlığına ve dolaşım sistemine faydalı olduğuna dair görüşler de vardır. Örneğin, damar sertliği, kan pıhtılaşması, kalp krizi, felç, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterolü önlemek için kullanılır.
Safra kesesi hastalığı, diş çürükleri, kabızlık, Lyme hastalığı (kene ısırmasına bağlı olarak gelişen bir hastalık), bağışıklık sistemini artırma, sıcak çarpması üzerine olumlu etkileri vardır.
Saman nezlesi, astım, bronşit, kistik fibrozis (akciğer, pankreas, bağırsak, ter bezleri dış salgı bezlerinde görülen, kalıtsal bir hastalık) tedavisinde C vitamininden faydalanılır.
Kısırlık, diyabet, kronik yorgunluk, katarakt önlenmesi, glokom (göz tansiyonu), otizm, bağ dokusu bozuklukları, sırt ağrısı, kanser ve osteoporozun tedavisinde rolü önemlidir.
Tüm bunlara ek olarak fiziksel dayanıklılığın sağlanmasında, yaşlanmayı geciktirmede ve aynı zamanda kortizon gibi bazı ilaçların yan etkilerini yok etmeye yardımcıdır.
Güneşin zararlı etkilerinden korunmak için de kullanılmaktadır. Ayrıca radyasyona maruz kalan (kemoterapi) hastalarda bağışıklığı güçlendirir. Bazı insanlar ekstra vitamin C’ye ihtiyaç duyabilir. Bu kişiler:
- Hamile ve emziren kadınlar
- Sigara içenler
- Ameliyat sonrası iyileşmekte olanlar
- Yanık vakası geçirenler
olarak sıralanabilir.
C Vitaminin Keşfi Nasıl Olmuştur?
C vitamini nelerde bulunur?
Eskiden gemiciler uzun deniz yolculuklarında genelde sebze ve meyve yiyemezlerdi. İşte bu yüzden vitamin C eksikliğine bağlı olarak ağızlarında ve vücutlarında yaralar çıkan kişiler diğer gemiciler tarafından gemilerden uzaklaştırılmıştır.
Gemilerden uzaklaştırılan gemiciler genelde adalarda bırakılmışlardır. Daha sonra buralarda yeşillikle beslenen gemicilerin yaralarının iyileştiği gözlenmiştir. Böylece keşfi ile ilgili ilk adımlar atılmıştır.
Tarihsel olarak skorbit tedavisi için kullanılmıştır. Uzun süre gemi yolculuğu yapan denizciler ve korsanlar arasında bu hastalık bir zamanlar çok yaygındı. Meyve ve sebze tüketilmediği için bu hastalık artış göstermişti. Söz konusu skorbit diş eti kanamalarına sebep olan ve vücudun bağışıklık sistemini zayıflatan ve bunun sonucunda da genel bir zayıflığa neden olan bir hastalıktır.
çok yararlı bir bilgi heleki soğuk algınlığında birebir gelir çok teşekkürler
Tıpkı otomobil ve benzin gibi benzin olmadan otomobil bir hiç ise, c vitamini olmayan bir insanda hiç yani boş dur
C vitamini sanki kışlık vitamin c vitamini olan meyve ve sebzeler hep kışın çıkıyor
ben kışın sürekli mandalina yiyorum bu günlük c vitamini ihityacımı karşılar mı acaba? yazında yeşil yapraklı bitkileri tüketiyorum yeterince oluyor mu ona nasıl karar vericem?