Birçok kimse ucuzunu bulmak ve ihtiyaç olan kadarını yemek zor olduğu için proteinli besinlerle beslenmek yerine protein tozu kullanmayı tercih ediyor. Siz de onlardan biriyseniz ve uzun süredir protein tozu tüketiyorsanız protein tozlarının zararları hakkında bildiklerinizi gözden geçirin. Şayet kabızlık, ishal, iştahsızlık, ağızda metalik tat, diş etlerinde sarımsı renkler ve böbreklerde ağrı söz konusuysa dikkatinizi bu yazıya verin.
Bu belirtilere ilaveten baş ağrısı ve kasılma gibi problemler de taşıyorsanız kullandığınız protein tozunun kurşun, civa, arsenik ve kadmiyum gibi ağır metaller içerip içermediğinden emin olmalısınız. Bu yazıda yer alan ve protein tozunun zararları ile ilgili bilgiler maalesef hayal ürünü değil. Her bilginin kökeni bilimsel bir araştırmaya dayanıyor.
Ön yargılarınızı bir kenara koyarak Amerika Birleşik Devletleri’nin kar amacı gütmeyen tüketicilerle ilgili bağımsız organizasyonu Consumer Reports tarafından yapılan araştırmanın ayrıntılarını öğrenmek için yazıyı sonuna kadar okumanızı öneririm. Zayıflamak ve kas geliştirmek ya da bir hastalıkta toparlanmak için kullandığınız veya kullanmayı düşündüğünüz protein tozları içerdikleri ağır metaller nedeniyle kanser başta olmak üzere beyin hasarı ve üreme problemlerini tetikliyor. Kullanmaya karar vermeden önce protein tozunun bu ağır metalleri ne kadar miktarda içerdiğini bilmeniz büyük önem taşıyor.
Protein Tozlarındaki Ağır Metaller ve Zararları
Demir, bakır, kurşun, civa, arsenik, nikel ve krom gibi zehirleyici maddelere ağır metaller denmektedir. Bunlardan demir, bakır ve çinko gibi maddelere canlılar ihtiyaç duyarlar. Ancak kurşun, arsenik, kadminyum ve civa zararlıdır. Birçok yolla, sayılan bu zararlı maddelere maruz kalabilirsiniz. İşte o yollardan biri de bilimsel araştırmayla da desteklendiği gibi protein tozu kullanımıdır.
Ağır metaller, iş yaşamından, çevreden, bazı gıdalardan ve protein tozu gibi gıda takviyelerinden vücuda alınabiliyor. Bunun sonucunda da hem aniden hem de uzun sürede gelişen zehirlenmeler görülebilir. Birçok defa protein tozu kullanmanıza rağmen zehirlenme belirtisi olmaması bundan sonra olmayacağı anlamına gelmiyor. Üstelik bu metaller sadece zehirlenmelere değil aynı zamanda kansere de neden olabiliyor. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı’nın kanserojen maddelerle ilgili sınıflandırmasında nikel, arsenik ve kadminyum da yer alıyor.
Protein Tozlarındaki Büyük Tehlike Nedir?
Ağır metallerin en temel zararları hücrelerde hasara neden olan serbest radikallerin oluşumuna neden olmalarıdır. Sayısı artan serbest radikaller ise vücudun savunma sistemini olumsuz yönde etkiler ve bozar.
Her bir ağır metalin farklı yan etkileri olur. Bu maddelere maruz kalındığında vücut bazı belirtiler verir. Eğer aşağıdaki belirtilerle karşılaşıyorsanız ağır metal içeren protein tozları kullanıyor olabilirsiniz. Nedir bu belirtiler?
- Karın ağrısı, iştahsızlık ve kabızlık
- Tansiyon yükselmesi
- Baş ağrısı
- Kansızlık ve böbrek ağrısı
- Kasılma ve şiddetli karın ağrısı
- İshal
- Ağızda yara
- El titremeleri
- Sinirlilik ve uyku bozuklukları
- Burunda yaralar
- Ani kemik kırılmaları
- Ölüm
- Aşırı terleme
- Nefes alamama
- Saç dökülmesi
- Tırnakların kolayca kırılması
- Vücudun bazı bölgelerinde koyulaşma (koltuk altı gibi)
Ağır metallerin yukarıda sayılan belirtileri çok ciddi etkilerdir. Bunlardan bir ya da bir kaçını yaşamanız durumunda hemen en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanızı ve ürünü kullanmayı kesmenizi öneririz.
Yapılan araştırmalar gösterdi ki ölüme bile neden olan kurşun, arsenik, civa ve kadminyum gibi ağır metallere ne yazık ki bazı protein tozu ürünlerinde de rastlandı.
Onların zararlı etkilerinden korunmak için bu ürünleri tamamen kullanmayı kesmek ya da olumsuz etkileri en aza indirebilecek yöntemleri uygulamak gerekebilir. Ancak ne olursa olsun bu ürünlerin hangi markalar olduğunu bilmek ve mümkünse onları almamak en iyi tercih olacaktır.
Atletler, vücut geliştirmek ya da zayıflamak isteyenler tarafından gittikçe kullanımı yaygınlaşan protein tozunun faydaları yapılan birçok çalışma ile kanıtlandı.
Protein tozları arasında özellikle whey proteinin faydalı olduğu bir çok uzman tarafından da onaylandı. Bu faydalar, kas gelişimi, yüksek kan basıncının azalması, tip 2 diyabeti iyileştirmesi, iltihaplara iyi gelmesi, antioksidan etkisi, erken acıkmayı ertelemesi ve kilo vermeye yardımcı olması olarak sıralanabilir.
Çoğu sporcunun faydasına inandığı ve zararı olmadığını düşündüğü protein tozlarının zararları insan sağlığını tehdit edebilecek boyutlara ulaşabiliyor. Üstelik bu olumsuz etkiler Amerika’da yapılan bir araştırma ile test edildi. Elde edilen sonuçlar ise ilginç ve dikkate değer.
Protein tozları ile ilgili gözden kaçırılan nokta bahsedilen faydaların tüm protein tozu ürünleri için geçerli olmadığıdır. Dahası protein tozu sanıldığı kadar masum değil.
Bu ürünleri kullanan çoğu sporcu hazımsızlık, karın ağrısı, şişkinlik ve vücutta kaşıntı gibi çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalabiliyor.
Bizim bu yazıda odaklandığımız konu bunun daha da ötesinde çeşitli protein tozlarında bulunan ve insan sağlığını ciddi şekilde tehdit edebilecek ağır metallere rastlanmasıdır.
Amerika’nın ciddi kurumlarından “Consumer Reports” bu konuda çok önemli bir araştırma yaparak sonuçları tüm Dünya ile paylaştı.
Araştırmaya göre, takviye satan mağazalardan rastgele satın alınan tam 15 protein tozu ürünü laboratuvarda incelendi. Bulunan sonuçlar ise bu ürünleri kendileri ya da çocukları tarafından kullananlar için oldukça endişe verici nitelikte.
- Araştırmada incelenen 15 ürünün hepsinde belirli miktarda ağır metale rastlandı. Ancak bu ürünlerden 3 tanesindeki ağır metal miktarı günlük miktarın kat kat üzerinde çıktı.
Bilimsel çalışmada incelenen ağır metaller arsenik, kadminyum, civa ve kurşun gibi canlılar için çok zararlı metallerdir. Amerikan Farmokopesi’ne göre diyet takviyelerinde bu zehirli metallerin maksimum limitleri belirlenmiştir.
Yazımızın sonunda yer vereceğimiz protein tozu ya da içeceklerinde yer alan ağır metal seviyelerinin limiti aşıp aşmadığı Amerikan farmokopesi baz alınarak belirlenmiştir.
Araştırmanın ayrıntılarına geçmeden önce her ürünün aynı içerikte ve kalitede olmadığını ve araştırma sonuçlarının test edilmeyen diğer ürünlerin hepsi için geçerli olmayacağını söylemekte fayda görüyoruz.
Araştırma için New York’ta bulunan gıda takviyesi mağazalarından alınan 15 protein tozu ve içecek satın alınarak her üründeki kadmiyum, arsenik, kurşun ve civa seviyeleri test edildi.
Sonuç olarak bazı ürünlerin günde 3 kez tüketilmesi durumunda maksimum limitlerin üzerine çıkabileceği, çeşitli hastalıklara ve ölümlere neden olabileceği değerlendirildi.
Özellikle 3 üründeki ağır metal seviyeleri endişe verici olarak bulundu. O nedenle bu ürünlerin hangi ürünler olduğunun bilinmesi gerekir.
Araştırmada Hangi Ürünler Test Edildi?
Yapılan araştırmada tam 15 protein ürünü incelendi. İncelenen ürünler arasında BSN, EAS, Designer Whey, GNC, MuscleTech ve Solgar gibi ürünler yer alıyor. Hangi üründe ne kadar ağır metal olduğu aşağıda yer alan Tablo 1’de listelenmiştir.
| Ürün (Aksi belirtilmedikçe protein tozu) | Test Sonuçları | |||
| -Protein Miktarı (g)/3 Servis Miktarı | As | Cd | Pb | Hg |
| BSN Core Series Lean Dessert Protein Shake Chocolate Fudge Pudding (63/105) | 3.3 | 3.7 | 2.5 | 0.3* |
| BSN Core Series Syntha-6 Ultra Chocolate MilkShake (66/132) | 4.2 | 2.6 | 5.4 | 1.1 |
| Designer Whey 100% Whey Protein Chocolate (54/78) | 3.9 | 1.6 | 2.4 | 0.9 |
| EAS Myoplex Original Rich Dark Chocolate Shake (içecek)(126/1500ml) | 16.9 | 5.1* | – | – |
| GNC Lean Shake Chocolate (27/144) | 7.0 | 3.9 | 4.9 | – |
| GNC Pro Performance AMP Amplified Wheybolic Extreme 60 Chocolate (180/237) | 5.4 | 2.5 | 2.5 | – |
| Jillian Michaels Natural Whey Protein Vanilla Cream Shake(45/81) | 1.9 | – | 1.2 | – |
| Muscle Milk Chocolate (96/210) | 12.2 | 5.6 | 13.5 | 0.7* |
| Muscle Milk Nutritional Shake Chocolate (içecek) (66/990 ml) | 14.3 | – | 6.8 | – |
| Muscle Milk Vanilla Crème (96/210) | 11.2 | 2.0 | 12.2 | – |
| MuscleTech Nitro-Tech Hardcore Pro-Series Vanilla MilkShake (75/96) | 1.2 | – | 0.4* | 0.9 |
| Optimum Nutrition Gold Standard 100% Whey Extreme Milk Chocolate (72/96) | 2.5 | 1.7 | 1.0 | 0.2* |
| Optimum Nutrition Platinum Hydro Whey Velocity Vanilla (90/117) | 1.5 | – | – | – |
| Six Star Muscle Professional Strength Whey Protein French Vanilla Cream (78/117) | 2.3 | – | – | – |
| Solgar Whey to Go Whey Protein Powder Natural Vanilla Bean (48/60) | 0.6* | – | – | – |
Tablo 1: ABD Consumer Reports Araştırmasında Test Edilen Ürünler ve İçerdikleri Ağır Metal Miktarları(As: Arsenik, Cd: Kadmiyum, Pb: Kurşun, Hg: Civa (Kaynak 1).
Tablo 1’deki miktarların yanında yer alan yıldız işaretinin anlamı ise şu şekilde açıklanmıştır: (* Bu ürünün bazı örneklerinde, bu metal ölçülebilir seviyelerin altındaydı ve sıfır kadar düşük olabilir.
Bu ürünler için ortalama, kullanılan analitik yöntem ile metalin ölçülemeyeceği örnekler için değer olarak sıfır kullanılarak hesaplandı.)
Uzun süredir ağır metal içeren protein ürünleri kullandıysanız aşağıdaki yol haritasından faydalanabilirsiniz.
- Acilen sağlık kuruluşuna başvurun.
- Ürünü kullanmayı kesinlikle bırakın.
- 3-4 ay selenyum desteği kullanın.
- Her gün pektin içeren 100 gram elma, üzüm, greyfurt ve erik gibi meyvelerden birini tercih edin.
- 3 ay boyunca her gün içinde çözünmüş silikon içeren maden sularından en az 100 mililitre için.
- C vitamini içeren yiyeceklerden tüketin.
- Doktorunuzun önerisi ile E vitamini ve C vitamini takviyeleri kullanın.
- Her gün 1 yumurta tüketin.
- 1 ay boyunca her gün 1 diş sarımsak yutun ya da 1 gram kadar sarımsak takviyesi kullanın.
- Probiyotik içeren ürünlerden tüketin. Ayran, yoğurt ve kefir gibi.
- Zeytin tabağınıza kişniş serpiştirin ve zeytinle birlikte tüketin.
- Alkolü ve sigarayı bırakın. Bu maddeler zehirlerin etkisini iyice artırır. O nedenle onlardan uzak durun.
Bu yazıda protein tozlarındaki büyük tehlikeden yani ağır metaller içeren protein tozlarının zararları üzerinde durduk. Yazımızda önemli bir organizasyon tarafından yapıldığı iddia edilen araştırma sonuçlarını paylaştık. Araştırmanın ayrıntılarını öğrenmek için tabloda belirtilen kaynak linkini kullanabilirsiniz.
Bu yazıyı okuyanlar şu yazıyı da okudular:
Protein tozu ağır metaller içeriyorsa bu içeriklerinde neden yazmıyor ve bu tozların içeriğini inceleyen bir kurum yok mu?
Ham maddeyi üreten fabrikanın çevresinde yıllar önce petrol sızıntısı vs. toprak kirliliği sanayi kirliliği olduysa o bölgedeki topraktan yetişen bitkilerden ağır metaller ham maddeye geçmiştir. Başka nasıl olacak, kasıtlı olarak içine atacak halleri yok. Denetim yok denetim olmaması da saçmalık, 3 Milyar dolarlık bir sektörden bahsediyoruz. Dürüst firmaların yanında para için insanların sağlığıyla oynayan firmada çok anlaşılan. En güzeli kullanmamak.
Bu faydalı yorum için teşekkür ederiz Yavuz bey.